Salt Boekenclub: De 8 bergen
Met 'De 8 bergen' heeft de Italiaanse schrijver Paolo Cognetti een literair hoogstandje afgeleverd. Behalve een onverbloemde ode aan de bergwildernis gaat het verhaal ook over de pieken en dalen van vriendschappen en vader-zoonrelaties.
Zelden heb ik een boek gelezen dat zo treffende de onweerstaanbare lokroep van de bergen beschrijft. 'De 8 bergen' gaat over Pietro, en stadsjongen uit Milaan die iedere zomer met zijn ouders de bergen in de buurt van het Noord-Italiaanse Val d’Aosta intrekt. In het afgelegen dorpje Grana vinden ze een bouwvallig vakantiehuisje waar ze als gezin zo'n 2 zomermaanden per jaar bivakkeren.
De eenzelvige Pietro raakt er bevriend met Bruno, een boerenzoon die als koeienhoeder een ogenschijnlijk simpel leven leidt. Hun zomers vullen zich met eindeloze wandelingen langs beken en gletsjers en door bossen. De relatie met zijn vader verloopt een stuk stroever. Alleen als ze samen het hooggebergte intrekken, lijkt palief aandacht voor zijn zoon te hebben.
Pas nadat zijn vader is overleden, en Pietro zelf volwassen is, komt hij erachter dat hij vernoemd is naar een oom die ooit tijdens een bergwandeling met zijn vader is bedolven onder een lawine. Langzaam maar zeker begint Pietro zijn vaders obsessie voor de bergen te begrijpen. Een andere verassing is dat zijn vader hem een stuk grond hoog boven Grana, aan de voet van de berg, heeft nagelaten - met de bedoeling om daar een berghut te bouwen. Pietro zet samen met zijn oude jeugdvriend Bruno de schouders onder deze klus en al bouwend komt hij erachter dat de bergen ook in hem huizen.
Wat ik mooi vindt aan het (deels autobiografische) verhaal, is dat Cognetti de bergen niet alleen als boeiend decor gebruikt, maar ook als metafoor voor het leven. De bergwereld bestaat uit talloze pieken, ieder met een verschillend karakter. Zo voelt de zoekende Pietro zich thuis in de buurt van klaterende bergbeken en met mos begroeide rotsblokken, net boven de boomgrens. Zijn stoïcijnse vader daarentegen trekt, op zoek naar eenzaamheid en verlossing, het liefst in zijn uppie het ruige hooggebergte in. Pietro's sociale moeder blijft tenslotte het liefste in het met andere bergbewoners gevulde dal.
Hoewel 'De 8 bergen' één grote liefdesverklaring aan het leven in de bergen is, wordt het verhaal nergens sentimenteel of zweverig. Dit komt door Cognetti's taalgebruik; deze is ingetogen en stroomt als een kraakheldere bergbeek dwars door het boek heen. - Ard Krikke
Meer bergboeken van Paolo Cognetti
Paolo Cognetti (Milaan, 1978) is een Italiaanse schrijver en filmmaker. Hij brak definitief door met 'De 8 bergen'. Het boek werd bedolven onder internationale prijzen, waaronder de prestigieuze Premio Streng en de Prix Médicis étranger. Een ander filosofisch getint hoogstandje is 'De buitenjongen' en zijn nieuwste boek dat 25 februari uitkomt, draagt de titel 'Zonder de top te bereiken'.
